Foto: TEKST Linuccia Burghoorn | FOTO'S Marco van Ammers
Innoveren in de brouwerijsector is niet altijd even gemakkelijk. Maar wel hard nodig in deze tijd. Zeven bierbrouwerijen en een groothandel lieten zich door elkaar inspireren en werkten gezamenlijk aan een plan om op een meer duurzame manier te brouwen. Dat gebeurde tijdens de CIRCO Track Bier brouwen. In dit driedaagse opleidingsprogramma gaan ondernemers met elkaar aan de slag om te kijken waar hun kansen liggen op het gebied van circulariteit.
Bird Brewery, Frontaal Brewing Company, De Hollandse Pilsener Fabriek, Jopen, Oedipus Brewing, Texelse Bierbrouwerij, Brouwerij Troost en VHC Jongens: maar liefst zeven bierbrouwerijen en een horecagroothandel namen deel aan de CIRCO Track in Noord-Holland. Dit driedaagse programma brengt bedrijven in de provincie in beweging om circulair te ondernemen en vloeit voort uit een samenwerking tussen Jopen, Impact Hub Amsterdam en Rabobank. Mariëlle de Munnik, Business Development Manager Duurzaam Ondernemen bij Rabobank: “Onze maatschappij vraagt om minder verspilling van grondstoffen, producten die langer meegaan en slim worden hergebruikt. Binnen Rabobank hebben we het nieuwe Future Fit team. Deze collega’s kijken samen met de zakelijke klant welke stappen het bedrijf kan zetten richting een duurzame toekomst. Dat past uitstekend bij onze missie ‘Growing a better world together’. Hoe kunnen zij bijvoorbeeld grondstoffen meer hergebruiken en hoe zit het met de wetgeving rondom CSRD-rapportages? Toen ik zocht naar een nieuw onderwerp voor de CIRCO Track, kreeg ik het advies van mijn Future Fit-collega om eens in gesprek te gaan met Jopen. Daar gaven ze aan graag te willen innoveren, maar dat een craftbrouwerij daar niet altijd de mensen en middelen voor heeft. Samenwerking met andere brouwerijen zou hen verder kunnen helpen. Zo werd deze CIRCO Track Bier brouwen geboren. We brengen ondernemers bij elkaar die gezamenlijk werken aan circulaire businessmodellen. Het leuke vind ik is dat er direct na één sessie resultaat te zien is. De eerste vaten afval zijn al omgezet naar waarde, door een tip van de ene deelnemende brouwerij aan de andere!”
Innovatie
Een van de deelnemende brouwerijen aan de driedaagse workshop is Jopen uit Haarlem. Erwin Klijn, Export Manager bij Jopen: “De brouwerij is in 1994 opgericht en we zijn nu de grootste onafhankelijke craftbierbouwer in Nederland. Naast een core portfolio van craftbieren, brengen we jaarlijks nieuwe bieren en sinds kort ook whisky’s op de markt.” Craftbier is bier dat gebrouwen wordt door kleine, onafhankelijke brouwerijen. Erwin: “De nadruk ligt bij ons op innovatie. Die innovatie vindt voornamelijk op smaakgebied plaats, maar we moeten én willen in deze tijd ook naar duurzaamheid kijken.” Jopen zette vorig jaar een mvo-overleg op in de organisatie. Erwin: “Omdat we toe waren aan het zetten van meer concrete stappen richting verduurzaming, hebben we besloten om daarnaast deel te nemen aan de CIRCO Track Bierbrouwen.” In de wens tot verduurzamen speelde een aantal redenen een belangrijke rol. “Uiteraard onze intrinsieke motivatie en de roep tot verduurzaming vanuit de maatschappij, maar ook de dreigende schaarste aan grondstoffen. Zonder gas kunnen we bijvoorbeeld, zoals we nu zijn ingericht, niet produceren. De beschikbaarheid van gas vormt dus een strategisch risico. Daar moeten we als branche op handelen”, legt Erwin uit.
Nieuwe businesskansen
Kunnen we minder bier verliezen tijdens het tapproces? Kunnen verpakkingen van natuurvriendelijke materialen worden gemaakt? Kan de warmte die vrijkomt in het brouwproces worden hergebruikt? Erwin: “Dit soort vraagstukken rondom nieuwe circulaire businessmodellen zijn veel beter op te lossen door bedrijven met dezelfde uitdaging aan tafel te zetten. Dat is precies waar een CIRCO Track voor bedoeld is: het programma biedt de mogelijkheid om samen aan de slag te gaan en zoveel mogelijk impact te maken. We kunnen elkaar helpen om meer concreet op papier te krijgen wat er nodig is om te verduurzamen en – zeker als het gaat om de kleinere brouwerijen - over tien jaar nog bestaansrecht te hebben. Die gezamenlijke aanpak is belangrijk, omdat we anders voortdurend bezig zijn onafhankelijk van elkaar hetzelfde wiel uit te vinden.” Het opleidingsprogramma helpt deelnemers duurzaamheidsambities te concretiseren. Erwin: “Jopen is een wat grotere speler in de craftmarkt, maar ook wij hebben gemerkt dat we veel van elkaar leren en dat het zinvol is om gezamenlijk projecten op te pakken. Bovendien vinden wij het ook onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om kennis die wij inmiddels hebben opgedaan, beschikbaar te stellen. We kunnen de slag om verduurzaming alleen zo snel mogelijk maken als we elkaar daarin versterken.” Deelnemers aan een CIRCO Track krijgen toegang tot actuele kennis, concrete tools en inzicht in marktontwikkelingen. Erwin: “Er was ook een aantal sprekers aanwezig waaronder een deskundige uit de verpakkingsindustrie die ons informeerde over een nieuwe plasticsoort op basis van organische materialen. Dat is voor ons natuurlijk een ontzettend interessante ontwikkeling.”
Leerproces
Het goede nieuws is dat er ontzettend veel kansen en mogelijkheden zijn om te verduurzamen. Tegelijkertijd vragen veel ondernemers zich af welke keuzes ze als eerste moeten maken. Aldert Messemaker, Brouwerijmanager bij Jopen: “De kracht van een CIRCO Track is dat de vraagstukken door de deelnemers zelf worden geformuleerd. Vervolgens maak je een keuze in de deelonderwerpen waar je je verder in wilt verdiepen en waar je kansen ziet voor jouw organisatie. Dat verschilt per deelnemer. Dat werkt heel goed, omdat iedere deelnemer een onderwerp pakt waar iedereen wat aan heeft. Dan kun je je allemaal focussen op een onderwerp en heb je aan het eind zeven onderwerpen opgepakt die voor iedereen een toegevoegde waarde hebben. Tijdens het programma word je begeleid door ervaren CIRCO trainers die expert zijn op het gebied van circulair ontwerp en ondernemen.” Het vraagstuk rondom bierbrouwen biedt een groot aantal economische en duurzaamheidskansen. Aldert: “Als je in staat bent die vraagstukken op te lossen, vergroot je de concurrentiekracht en creëer je nieuwe waarden voor het bedrijf en de klanten. Tegelijkertijd realiseren we dat het veel van de inventiviteit van de organisatie vraagt. Jopen is al best ver als je kijkt naar de techniek en de technologie. Maar vaak zijn de meest optimale oplossingen niet direct voorhanden. Voor bierbrouwen zijn er bijvoorbeeld hoge temperaturen nodig. Dat kost veel energie. Dat kan op dit moment door gebruik te maken van gasverbranding. Die markt is echter ook volop in beweging, dus het zou zomaar kunnen dat we binnenkort met een nieuwe warmtepomptechnologie toch het benodigde kookpunt kunnen bereiken. Voorwaarde is dan wel dat die aansluiting plaats kan vinden op de huidige utilities, anders is dat een heel kostbare investering. Het is een complex onderwerp, maar ook heel erg leuk en noodzakelijk om mee bezig te zijn. Je verandert niet van vandaag op morgen. Maar ik ben ervan overtuigd dat de samenwerking met de juiste partners ons daarbij gaat helpen. Want heb je eenmaal zo’n traject afgerond dan weet je in de toekomst ook sneller en beter je weg te vinden. Ook wat betreft de financiering en het aanvragen van subsidies. Zo drinken we hopelijk binnenkort een nog duurzamer biertje."
Meer weten over Rabobank en circulair ondernemen?
Neem contact op met onze business developers:
En kijk voor meer informatie op: www.rabofuturefit.nl www.rabobank.nl/circulairondernemen
